Współczesny człowiek wobec zagrożeń w cyberprzestrzeni. Studium z zakresu bezpieczeństwa personalnego

Niniejsza monografia została poświęcona analizie bezpieczeństwa personalnego współczesnego człowieka funkcjonującego w cyberprzestrzeni, ze szczególnym uwzględnieniem rosnącej skali i złożoności zagrożeń występujących w ekosystemie cyfrowym. Zastosowanie ujęcia systemowego umożliwiło przeprowadzenie pogłębionej diagnozy zjawisk wpływających na stan i percepcję bezpieczeństwa jednostki. Monografia ta stanowi odpowiedź na zauważalny brak kompleksowych opracowań poświęconych badaniom współczesnego człowieka jako podmiotu funkcjonującego w cyberprzestrzeni, analizowanego z perspektywy zagrożeń oddziałujących na jego bezpieczeństwo personalne. Istotne było podjęcie rozważań w obszarze nauk o bezpieczeństwie, co pozwoliło na identyfikację istotnej luki poznawczej w dotychczasowym dorobku badawczym, osadzenie analizowanego problemu w interdyscyplinarnym kontekście oraz wyznaczenie kierunków dalszego rozwoju refleksji naukowej nad bezpieczeństwem personalnym jednostki w cyberprzestrzeni.
[fragment Zakończenia]

Spis treści

Wstęp 5

Rozdział 1

Bezpieczeństwo personalne jako teoretyczna podstawa badań zagrożeń współczesnego człowieka w cyberprzestrzeni 31

1.1. Metodologiczne inspiracje badań nad zagrożeniami współczesnego człowieka w cyberprzestrzeni 32

1.2. Współczesny człowiek w cyberprzestrzeni – aspekty sekuritologiczne 45

1.3. Pojęcie, geneza i istota bezpieczeństwa personalnego 51

1.4. Współczesne koncepcje bezpieczeństwa personalnego 68

1.5. Personalny a strukturalny wymiar badań bezpieczeństwa 83

1.6. Podstawowe założenia metodologiczne i stan badań nad bezpieczeństwem personalnym 97

Podsumowanie i wnioski 115

Rozdział 2

Zagrożenia współczesnego człowieka w cybeprzestrzeni z perspektywy bezpieczeństwa personalnego 119

2.1. Cyberprzestrzeń jako źródło zagrożeń dla bezpieczeństwa personalnego 121

2.2. Pojęcie, istota i klasyfikowanie cyberzagrożeń z perspektywy personalnej 180

2.3. Ogólna charakterystyka cyberzagrożeń personalnych 191

2.4. Uwarunkowania zagrożeń człowieka w cyberprzestrzeni 205

2.5. Współczesne konstrukty teoretyczne i modele cyberzagrożeń 215

2.6. Analiza zagrożeń i ocena ryzyka dla bezpieczeństwa personalnego w cyberprzestrzeni 237

Podsumowanie i wnioski 256

Rozdział 3

Cyberpatologie społeczne jako zagrożenia bezpieczeństwa personalnego 261

3.1. Cyberpatologie społeczne – pojęcia, istota i rodzaje 262

3.2. Cyberuzależnienia jako zagrożenia bezpieczeństwa personalnego 311

3.3. Cyberprzemoc jako zagrożenie bezpieczeństwa personalnego 327

3.4. Cyberpatologie o podłożu seksualnym jako zagrożenie bezpieczeństwa personalnego 354

3.5. Czynniki determinujące występowanie cyberpatologii społecznych i ich konsekwencje 374

3.6. Stan i perspektywy badań cyberpatologii jako zagrożeń bezpieczeństwa personalnego 382

Podsumowanie i wnioski 406

Rozdział 4

Cyberprzestępczość jako zagrożenie bezpieczeństwa personalnego 408

4.1. Pojęcie, istota i klasyfikacja cyberprzestępczości 409

4.2. Charakterystyka podstawowych kategorii cyberprzestępczości 426

4.3. Nadużycia w sieci jako przejaw zagrożeń o charakterze przestępczym 437

4.4. Czynniki warunkujące występowanie i rozwój zjawiska cyberprzestępczości 441

4.5. Skutki i konsekwencje cyberprzestępczości dla współczesnego człowieka 455

4.6. Stan i perspektywy badań cyberprzestępczości jako zagrożeń bezpieczeństwa personalnego 464

Podsumowanie i wnioski 479

Rozdział 5

Zagrożenia prywatności w sieci i tożsamości elektronicznej jako zagrożenia bezpieczeństwa personalnego 483

5.1. Pojęcie i istota zjawiska prywatności w sieci 484

5.2. Zagrożenia prywatności w sieci 501

5.3. Pojęcie i istota tożsamości elektronicznej 525

5.4. Zagrożenia tożsamości elektronicznej 536

5.5. Ochrona przed zagrożeniami prywatności w sieci i tożsamości elektronicznej 541

5.6. Cyberbezpieczeństwo vs. prywatność – dylemat bezpieczeństwa? 587

Podsumowanie i wnioski 619

Rozdział 6

Ochrona jednostki przed cyberzagrożeniami jako wyzwanie dla bezpieczeństwa personalnego 623

6.1. Bezpieczeństwo cyfrowe z perspektywy personalnej 625

6.2. P odstawowe założenia modelu bezpieczeństwa personalnego jednostki w cyberprzestrzeni 633

6.3. Instytucjonalne rozwiązania w zakresie cyberbezpieczeństwa i nowe regulacje techniczne kontroli zagrożeń cyfrowych 652

6.4. Strategie zapobiegania i reagowania na cyberzagrożenia jednostki w cyberprzestrzeni 688

6.5. Narzędzia i technologie wspomagające monitorowanie sieci w kontekście cyberzagrożeń 695

6.6. Edukacyjne i społeczne inicjatywy w zakresie zwiększenia poziomu bezpieczeństwa jednostki w cyberprzestrzeni 708

6.7. Innowacyjne projekty realizowane na rzecz ochrony jednostki przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni 729

6.8. Podstawowe założenia badań zagrożeń współczesnego człowieka w cyberprzestrzeni z perspektywy personalnej 761

6.9. Wyzwania na przyszłość 775

Podsumowanie i wnioski 782

Zakończenie 787

Bibliografia 799

Spis tabel 839

Spis rycin 847