Wschód-Zachód w nieprzerwanym dialogu

Dzieje naszej cywilizacji – także konsekwentnie i z różnym skutkiem konfigurowanej wspólnoty europejskiej – podlegają nieuchronnym przeobrażeniom. Towarzyszą im, pozostające w spójnej symbiozie, procesy integracji i dezintegracji, a skala ich oddziaływań nie tylko determinuje stabilność polityczną dialektycznej Europy – owego Wschodu i Zachodu – ale i, nade wszystko, waloryzuje jej kulturowy system wartości. Przekonani, że tylko w przestrzeni kulturowej – odrzucającej balast uprzedzeń i kreatywnie przenikającej wszelkie granice: konfesyjne czy polityczne – odnajdziemy miejsce na dyskurs, prezentujemy Państwu niniejszą monografię Wschód–Zachód w nieprzerwanym dialogu. W zamierzeniu współautorów winna ona stać się płaszczyzną – często trudnych, ale nieprzerwanych i wciąż aktualnych – deliberacji, których znaczącym i koniecznym do ostatecznego konsensusu wyznacznikiem, obok aspektu poznawczego, jest empatia: bowiem „trzeba rozumieć […], widzieć to jeszcze za mało” [Patrząc... 2013: 57]. Pozostajemy zatem z wiarą, że to empatia – conditio sine qua non – stanie się depozytariuszem pokojowej koegzystencji konfrontowanych obszarów Wschodu i Zachodu, a determinacja, z jaką podejmujemy się, kolejny już raz, dzieła żywej i twórczej mediacji, niechaj niesie nadzieję na dobrą przyszłość (Ze Wstępu).

S P I S    T R E Ś C I

Słowo wstępne  5

ROZDZIAŁ I – TOŻSAMOŚĆ NARODOWA NA TLE HISTORYCZNEGO DIALOGU 7

TADEUSZ SUCHARSKI
Wbrew lękowi przed Wschodem i przeciw pożądaniu Zachodu, czyli Stasiukowe próby zrozumienia komunizmu z Płatonowem w kieszeni 9

ZYGMUNT ZBYROWSKI
Borys Pasternak i Rainer Maria Rilke 27

MAGDALENA ROGUSKA
Między Wschodem a Zachodem. Hybryda kultur w powieści Melindy Nadj Abonji Gołębie wzlatują 39

ANNA KOŁBUK
Polsko-ruska tożsamość narodowa unitów podlaskich w twórczości Stefana Żeromskiego i Władysława Reymonta 49

WITOLD KOŁBUK
Derusyfikacja prawosławia na ziemiach polskich w XX wieku 67

EWELINA IWAŃSKA
Mariusz Wilk – Polak czy Rosjanin? Zagadnienie tożsamości autora Dzienników północnych  81

DARIA AMBROZIAK
Tożsamość kobiety nietuzinkowej w świetle wspomnień Zofii Kowalewskiej 93

ANNA MAROŃ
Столкновение двух миров, двух культур в пьесе Н. Коляды Птица Феникс 107

PATRYCJA SPYTEK
Dialog polsko-rosyjski na łamach czasopism emigracyjnych 121

KRISTINA VORONTSOVA
Польша как граница в послевоенной русской поэзии 131

BOŻENA UGOWSKA
Interkulturowy i czasoprzestrzenny obraz miasta zawarty w W stolëcë chmùrników Jana Zbrzycy i Pasażach Waltera Benjamina 149

KLEITIA VASO
Invisible colonialism in contemporary Albanian art: catering to the supposed wishes of the concrete and intangible presence of the western audience 161

KAMILA PĄCZEK
«Гонористая демократическая колония» versus «Гражданин Советского Союза». Признаки русского империализма и советского мировосприятия в отзывах Владимира Маяковского о путешествиях в Польшу 171


ROZDZIAŁ II – UNIWERSALIZM IDEI I WARTOŚCI W PRZESTRZENI MIĘDZYKULTUROWEJ 183

HALINA MAZUREK
Nowa dramaturgia rosyjska wobec bohaterek klasyki zachodnioeuropejskiej 185

BERNADETTA ŻYNIS
Twarze i gęby Rosji  197

ЭЛЕОНОРА ФЕДОРОВНА ШАФРАНСКАЯ
ВАЛЕРИЙ БОРИСОВИЧ АНИЧКИН
Рецепция «Дела бейлиса» в публицистике и художественной литературе 215

MACIEJ PIECZYŃSKI
Czwarta siostra Janusza Głowackiego w kontekście dramaturgii Antoniego Czechowa 227

DOROTA ZACH
Wybrane dramaty Antoniego Czechowa jako pomost między Wschodem a Zachodem na podstawie Białej nocy miłości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 237

MARTYNA SIENKIEWICZ
Двойник-автор: Москва-петушки Вен. Ерофеева и Песни пьющих Е. Пильха 247

EWA PAŃKOWSKA
«Трижды ‘П’» – герой постсоветского времени в творчестве В. Пелевина, Ю. Полякова и З. Прилепина 261

ОЛЬГА БАРАШ
Литература как идеальный вакуум: культурологическая провокация С. Лема 281

СЕРГЕЙ ПРЕОБРАЖЕНСКИЙ
Теория и практика украинского верлибра: смешанные стихи Михайля Семенко  287

DOMINIKA BUDZANOWSKA-WEGLENDA
Uniwersalność bajki w literaturze wschodu i zachodu europy (Ezop, Lessing, Kryłow i inni) 7

WERONIKA SZTORC
The East and the West – translation of culture-bound proper names in Haroun and the sea of stories by Salman Rushdie 321

JORA VASO
Unrequited love, nostalgia and derealization 333



ROZDZIAŁ III – JĘZYK WE WSPÓŁCZESNYM DYSKURSIE WSCHODU I ZACHODU 343

ROBERT SZYMULA
Милитарная метафорика в современном русском политическом дискурсе 345

JOANNA WASILUK
Rola internacjonalizmów w kształtowaniu polskiej i rosyjskiej terminologii o charakterze społeczno-gospodarczym i politycznym 359

JOLANTA CHOMKO
Концептуализация земли в русских пословицах 371

OLGA ANCHIMIUK
Обучение произношению русских согласных ч, щ студентов-поляков 381

DOROTA JASIAK
Formy pracy z wykorzystaniem technik teatralnych w nauczaniu interkulturowości na lekcjach języka rosyjskiego 393

ALEKSANDRA KLIMKIEWICZ
Gra dydaktyczna w procesie nauczania języka rosyjskiego studentów jako sposób rozwijania kompetencji językowej i kulturowej 405

Noty o autorach  413

Bibliografia 429