Via viatores quaerit. Mobilność społeczna w dziejach krajów Grupy Wyszehradzkiej

Mottem tego tomu są słowa św. Augustyna „Via viatores quaerit”, czyli „Droga potrzebuje wędrowców”, zaś symbolem wizerunek Władysława Jagiełły – władcy, który sam niemało podróżował, rozpoczął też rządy w Europie Środkowej dynastii, której przedstawiciele obok Księstwa Litewskiego władali terytoriami wszystkich państw wchodzących w skład Grupy Wyszehradzkiej: Królestwem Polskim, Królestwem Węgier i Królestwem Czech, i sami odbywali liczne i dalekie podróże (Ze Wstępu).

S p i s    t r e ś c i

Słowo wstępne 5

PODRÓŻE WŁADCÓW
Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn – Podróże Karola Wielkiego ku wschodnim rubieżom Cesarstwa 9
Agnieszka Teterycz-Puzio – Bolesław Wstydliwy a konflikt czesko-węgierski w II połowie XIII w. Podróże dyplomatyczne i wyprawy wojenne księcia ku ziemiom czeskim i węgierskim 25
Anna Obara-Pawłowska – Monarsze podróże Władysława Łokietka 45
Anna Kołodziejczyk – Podróże ostatnich Jagiellonów na Litwę a kształtowanie się sieci komunikacyjnej i osadniczej Podlasia w pierwszej połowie XVI w. 65
Teresa Banaś-Korniak – Dwie staropolskie pieśni o Stefanie Batorym na tle literackiej tradycji wierszy o władcach i bohaterach 77

KUPIEC I MIESZCZANIN W PODRÓŻY
Marta Bloch-Pogodzińska, Adam Ostasz, Paweł Marek Pogodziński – Szlak bursztynowy w okresie wpływów rzymskich w świetle najnowszych badań na Pomorzu 93
Dominika Burdzy – Podróże mieszczan sandomierskich w XVI wieku 103
Katarzyna Justyniarska-Chojak – Mieszczanin w podróży (w świetle testamentów i inwentarzy pośmiertnych z terenu Małopolski w XVI-XVII wieku)  115
Małgorzata Międzobrodzka – Gospodarka i polityka solna wyznacznikiem szlaków handlowych i relacji społecznych 125

PODRÓŻE SZLACHTY I MAGNATÓW
Sobiesław Szybkowski – Migracje zamożnej szlachty i możnowładztwa z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej na koronną Ruś w XV w. 143
Anna Penkała – „Nowiny ślę pewne i dobre”. Szlacheckie podróże w świetle wybranej małżeńskiej korespondencji XVII i XVIII wieku 167
Jakub Rogulski – Podróże i mobilność magnata epoki saskiej w świetle księgi skarbowej Pawła Karola Sanguszki z 1726 roku  177
Wanda Musialik – Z ziem czeskich, słowackich i węgierskich. Imigranckie rody szlacheckie na Śląsku do końca XVIII w. 197
Jiří Brňovják – Překračování hranic regionu a jeho vliv na společenské kariéry vybraných příslušníků šlechty Opavského a Těšínského knížectví v 17. století a 1. polovině 18. století 207
Aneta A. Duda – Podróże ziemiaństwa i arystokracji polskiej w latach 1800-1939 jako forma konwenansu 231

DYPLOMATA I POSEŁ W PODRÓŻY
Vladimír Liščák – Odorik z Pordenone De reverentia magni chanis  257
Marek Radoch – Piotra Suchenwirta opis rejzy na Żmudź w 1377 roku 267
Tomáš Krejčík – Heroldi na cestách aneb „potulní lidé“ ve středověké Evropě v příkladech z českých zemí  283
Barbara Krysztopa-Czupryńska – Dyplomaci brytyjscy w podróżach przez ziemie Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVIII w. – warunki peregrynacji  291

IMIGRANCI I EMIGRANCI ZA LEPSZYM ŻYCIEM
Małgorzata Kołacz-Chmiel – Migracje kobiet z rodzin chłopskich i ich przyczyny w Polsce XV wieku (w świetle ksiąg oficjała lubelskiego)  303
Justyna Żukowska – Kierunki migracji w Polsce w dobie reformacji 317
Magdalena Ujma – Pomiędzy Węgrami i Siedmiogrodem a Rzecząpospolitą. Migracje Węgrów i ich wizerunek w szesnastowiecznych relacjach  329
Jerzy Kiełbik – Migracja służby pomiędzy Warmią a Prusami Książęcymi w XVI-XVIII w. w kontekście związków gospodarczo-społecznych 347
Ewa Łączyńska – Imigracja zarobkowa kapitanów morskich do Gdańska w XVIII wieku 353
Patrik Kunec, Martina Kubealaková – Memoáre stredoeurópskeho dobrodruha Mórica Beňovského (1746-1786) ako obraz života emigranta a spoločenskej mobility v 2. polovici 18. storočia  363
Jan Pezda – A smallholder on the road: selected aspects of pilgrimages and travel in the second half of the 19th century, based on the example of Josef Stříž (1833-1905) 379
Paweł Popieliński – Migracje zarobkowe mniejszości niemieckiej w III RP 399

W PODRÓŻY EMPIRYCZNEJ
Małgorzata Nossowska – Jak przełamać stereotypy? Podróże do Polski jako element budowy wizerunku II Rzeczypospolitej w oczach Francuzów  413
Beata Szubtarska – Literacki dziennik z podróży. Beata Obertyńska w drodze do Lizbony w 1936 roku 427
Lech Kościelak – Poznawczy aspekt tułaczki Wincentego Witosa w Czechosłowacji (1933-1939) 437
Zbigniew Ignacy Brzostowski – Dwaj Czesi w podróży – od Nagykanizsy do Gdańska, czyli Jaroslava Haška droga przez Węgry i Karla Kryla przez Polskę (studium jednostkowego doświadczenia) 447

PODRÓŻE MYŚLI I IDEI
Katarzyna Błoch – Zarys kontaktów klasztoru kanoników regularnych w Trzemesznie z Czechami 459
Robert Bubczyk – O podróżach gry w szachy w czasie i przestrzeni społecznej polskiego średniowiecza 471
Beata Wojciechowska – Przestrzeń i jej waloryzacja w średniowiecznej Małopolsce. Wybrane aspekty wyznaczania granic  483
Monika Jankiewicz-Brzostowska – Wizerunki Afrykanów w polskiej sztuce gotyckiej na tle podobnych wizerunków tworzonych w środkowej Europie 491
Michaela Závodná – Velká válka a městská kolejová doprava na Ostravsku (1914-1918) 517
Janusz Czechowski – Ryby i rybołówstwo. Społeczno-ekonomiczny problem II Rzeczypospolitej  539
Małgorzata Rzeszutko-Piotrowska – International migrations and the safety of European Union states  563

Bibliografia 573