Św. Rozalia i św. Roch. Patroni zdrowia - "święci od zarazy"

Monografia pt. Święta Rozalia i święty Roch. Patroni zdrowia – „święci od zarazy” z cyklu Chrześcijaństwo na Pomorzu. Kultura duchowa i materialna jest czwartą częścią wieloletniego projektu badawczego. Pierwsza część dotyczyła Świętego Ottona – Apostoła Pomorza, druga zaś poświęcona została Świętej Barbarze – patronce rybaków i ludzi morza, z kolei trzecia – Świętemu Mikołajowi z Miry – patronowi ubogich, rybaków, żeglarzy i uczonych. Duchowy patronat także i nad tym naukowym przedsięwzięciem objął ks. biskup Edward Dajczak – ówczesny biskup diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.
Wieloautorska monografia Święta Rozalia i święty Roch. Patroni zdrowia – „święci od zarazy” ma charakter interdyscyplinarny i jest owocem czwartego sympozjum, które odbyło się 1 grudnia 2022 roku w Białym Spichlerzu w Słupsku z inicjatywy Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Pomorskiego oraz Muzeum Pomorza Środkowego.
Temat IV sympozjum w sposób szczególny wiązał się ze współczesną rzeczywistością XXI wieku, kiedy to w latach 2019-2022 ludzie na całej ziemi doświadczeni zostali dramatyczną w skutkach pandemią COVID-19. Jej działanie i skutki widoczne są również w obecnej czasoprzestrzeni. Stąd też zrodziła się idea, aby temat przewodni sympozjum zadedykować świętym i patronom, których szczególna rola związana była z ochroną zdrowia ludzi, a także walką ze śmiercią wskutek zarazy. Stąd też sięgnęliśmy do rodzimej tradycji duchowej w Europie. Otóż w tradycji chrześcijańskiej patronami ochraniającymi przed różnego rodzaju epidemiami są: św. Rozalia i św. Roch. Do grona tego zalicza się również św.
Sebastiana, niemniej jednak na Pomorzu kult tego świętego nie rozwinął się w sposób znaczący. Z kolei wyraźnie na Pomorzu i Kaszubach kultywowana była pamięć o św. Rozalii z Palermo i św. Rochu z Montpellier.
Układ kompozycyjny monografii tworzą artykuły, których tematyka związana jest właśnie z postacią św. Rocha i św. Rozalii, a poprzedza je publikacja dająca obraz średniowiecznej rzeczywistości Pomorza, nękanej epidemią „czarnej śmierci”.

Spis treści

Adela Kuik-Kalinowska
Święta Rozalia i święty Roch. Patroni zdrowia – „święci od zarazy”.
Wstęp do zadania badawczego 5

Agnieszka Teterycz-Puzio
„Iżby Bóg ten mór odgonił”. Epidemia „czarnej śmierci” z połowy XIV w. w przekazie dwóch pomorskich kronikarzy 19

Elżbieta Kal
Zaraza i ofiara: św. Roch w sztuce. Szkic o ikonografii 36

Daniel Kalinowski
Święty człowiek i zwierzęta. O relacji świętego Rocha z naturą 93

Anna Świstun
Edukacyjny, kulturowy i literacki wymiar legendy o świętym Rochu 119

Andrzej Busler
Oksywska historia św. Rocha 133

Gabriela Pluto-Prądzyńska
Święta Rozalia z Palermo – odważna i pełna wiary patronka od zarazy 162

Eugeniusz Pryczkowski
Święta Rozalia chroniąca Kaszuby od dżumy, cholery i innych chorób 174

Karolina Serkowska-Sieciechowska
Święta Rozalia z Palermo – kwiecista święta 188

Aleksandra Majkowska
Wizerunki św. Rozalii i św. Rocha na Kaszubach.

Analiza wybranych przykładów 201

Dokumentacja fotograficzna 217