Święta Barbara - patronka rybaków i ludzi morza
Monografia, którą otrzymuje dziś Czytelnik, jest wieloautorskim owocem spotkań i dyskusji podczas sympozjum, w którym wzięli udział uczeni z Akademii Pomorskiej w Słupsku: prof. dr hab. Daniel Kalinowski, prof. dr hab. Adela Kuik-Kalinowska – pracownicy Katedry Filologii Polskiej, a także dr hab. Agnieszka Teterycz-Puzio, prof. AP i dr hab. Elżbieta Kal, prof. AP – pracowniczki Instytutu Historii. W książce znajdują się wypowiedzi młodych adeptów nauki, tj. doktorantów studiów doktoranckich w zakresie literaturoznawstwa Akademii Pomorskiej w Słupsku: Aleksandry Majkowskiej, Beaty Jankowskiej, Moniki Wierzcholskiej-Szymkowiak i Przemysława Kobiałki. W monografii znajduje się również artykuł Tatiany Slowi związanej z Radiem Gdańsk i Eugeniusza Pryczkowskiego – przedstawiciela Rady Języka Kaszubskiego w Gdańsku.
[...] Księga świętej Barbary, którą przedkładamy życzliwemu Czytelnikowi, jest monografią zbiorową, rozpisaną na wiele różnych głosów, bowiem znajdują się w niej artykuły z wielu dziedzin nauki. Są to często wypowiedzi o charakterze interdyscyplinarnym, pozwalającym z różnych perspektyw prześledzić kult św. Barbary na Pomorzu i Kaszubach. A zatem zebraliśmy artykuły, które są ujęciem prezentowanej problematyki z perspektywy historycznej, kulturowej, literaturoznawczej, ikonograficznej, architektonicznej, a także regionalnej czy też artystycznej. Ta wielość perspektyw
pozwala widzieć w postaci św. Barbary nie tylko pełną odwagi i determinacji, a także silnej wiary kobietę, lecz przede wszystkim niezłomną w chrześcijańskiej prawdzie męczennicę. To dzięki tej patronce wierni mogą prosić o ochronę w podejmowaniu niebezpiecznych zawodów, panny szukać szczęścia w pomyślnej wróżbie, a nade wszystko konający wymodlić spokojną śmierć i zbawienie wieczne. Stąd liczne pieśni, zwłaszcza w tradycji kaszubskiej modlitwy pustonocne, stanowią żywe świadectwo kultu Świętej na Pomorzu i Kaszubach.
Spis treści
Adela Kuik-Kalinowska
Chrześcijaństwo na Pomorzu. Kultura duchowa i materialna Część II: Święta Barbara – patronka rybaków i ludzi morza.
Wstęp do zadania badawczego 7
Prolog dla świętej Barbary 19
Daniel Kalinowski
Kontekst symboliczny opowieści o Świętej Barbarze 30
Agnieszka Teterycz-Puzio
Między Świętopełkiem II a Krzyżakami.
Trzynastowieczne dzieje głowy św. Barbary 46
Elżbieta Kal
Wiara i wieża. Z problematyki ikonografii świętej Barbary 58
Adela Barbara Kuik-Kalinowska
„Barbara swiãtô ò rëbôkach pamiãtô”.
Kult św. Barbary w tradycji kulturowej i literackiej Kaszub 87
Eugeniusz Pryczkowski
Święta Barbara – patronka kaszubskich rybaków i żeglarzy oraz dobrej śmierci 106
Tatiana Slowi
Ile „Głowa…” o Pomorzu opowie? O wartości „Głowy Świętej Barbary” księdza Stanisława Kujota dla regionalistów pomorskich 128
Przemysław Kobiałka
Zabytkowy późnogotycki kościół św. Barbary w Gdańsku 141
Monika Wierzcholska-Szymkowiak
Barbarka oraz kaplica świętej Barbary w Toruniu 157
Aleksandra Majkowska
Drewniany kościół pw. św. Barbary we Wdzydzach Kiszewskich. Perła architektury kaszubskiej 170
Beata Barbara Jankowska
Neobarokowo-modernistyczny kościół pw. św. Barbary w Swornegaciach 188
Epilog dla świętej Barbary 215
Dokumentacja fotograficzna 221
Zobacz także