Stanisław Kozicki. Pamiętnik 1876-1939

STANISŁAW KOZICKI (1876-1958) – jeden z najwybitniejszych i najbardziej znanych publicystów i polityków polskich XX w. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej Zet oraz Ligi Narodowej. Od 1910 r. wchodził w skład Komitetu Centralnego Ligi Narodowej i Zarządu Głównego Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.
W czasie I wojny światowej przebywał w Rosji, zajmując się publicystyką w wydawnictwach endeckich, a od kwietnia 1917 r. w Anglii podjął u boku Romana Dmowskiego działalność w ekspozyturze londyńskiej Komitetu Narodowego Polskiego. W grudniu 1918 r. wyjechał do Paryża, a po utworzeniu Delegacji Polskiej na Konferencję Pokojową został jej sekretarzem generalnym. Do kraju powrócił jesienią 1920 r. i osiadł w Poznaniu. W listopadzie 1922 r. wybrany został na posła do sejmu z listy Związku Ludowo-Narodowego. Dużo publikował w „Gazecie Warszawskiej”, „Kurierze Poznańskim”, „Myśli Narodowej” i innych organach ZLN. Od lutego do grudnia 1926 r. był posłem nadzwyczajnym i pełnomocnym RP w Rzymie. W latach 1928-1935, tj. przez dwie kadencje, piastował mandat senatora RP. W czasie II wojny światowej był doradcą politycznym AK przy gen. Stefanie Grocie-Roweckim. Po wojnie mieszkał najpierw w Krakowie, a od 1947 r. w Polanicy Zdroju. Publikował w pismach katolickich, m.in. w „Tygodniku Warszawskim”, „Tygodniku Powszechnym”, „Kierunkach”. Zajmował się również tłumaczeniem prac naukowych autorów obcych na język polski.

Pamiętnik Stanisława Kozickiego stanowi niezwykle wartościowe źródło do dziejów Polski końca XIX i pierwszej połowy XX w. Był i nadal jest często wykorzystywany przez badaczy. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że stanowi on źródło niezbędne dla historyka badającego dzieje Polski tego okresu oraz świadectwo epoki, którą zamknął rok 1939. Równocześnie może być fascynującą lekturą dla każdego, kto interesuje się historią najnowszą.