Zielnik kaszubski

W Zielniku kaszubskim „rośnie” różnoraka literacka flora: pojawiają się tutaj recenzje i omówienia związane ze współczesną literaturą kaszubskojęzyczną oraz polskojęzyczną publikowaną głównie w okresie 2018–2022. Przedstawiane dziś opisy „roślin sztuki” najpierw ukazały się w periodykach społeczno-kulturalnych, a garść z nich – również w różnego typu posłowiach. W przedkładanej dziś Czytelniczkom i Czytelnikom książce odnotowano najważniejsze (ale nie wszystkie) tomiki poetyckie, propozycje prozatorskie, zapis dramaturgii i kondycji teatru. Niektóre z opisywanych dzieł są bardzo bliskie tradycji kaszubskiej przez język wyrazu czy tematykę, inne znajdują się dużo dalej, tylko czasami nawiązując do kaszubskości. Układający się w ten sposób zbiór jest stylistyczną kontynuacją podobnego typu książek piszącego te słowa: Raptularza kaszubskiego (2014), Sylw kaszubskich (2017) oraz Pasaży kaszubskich (2020). Wszystkie wyrażają punkt widzenia badacza literatury i kultury, ale takiego, który nie stosuje się sztywno do wymagań stylu akademickiego. Także więc i w Zielniku istniejące zjawiska estetyczne zostały uchwycone za pomocą obserwacji z bliskiej odległości oraz bez oczekiwania na wytworzenie się dystansu czasowego. Wysuwane oceny nie są emocjonalne, to przemyślane decyzje, które są urzeczywistnieniem celów każdej odpowiedzialnej krytyki: czyli są aktami ustosunkowania się do wymiaru artystycznego oraz społecznego fenomenów życia kulturalnego. Podkreślić trzeba termin „życie kulturalne”, gdyż w aktualnej sytuacji cywilizacyjnej Kaszub i Pomorza uczestnictwo w sztuce nie jest zdominowane przez literaturę wysoką, tworzoną dla dojrzałych odbiorców. Dzisiaj równie intensywnie się czyta, jak i ogląda, tak samo przeżywa się opublikowanie nowego tomiku poetyckiego, jak i wydanie nowej płyty z muzyką. Wreszcie – tak samo ważne są dla odbiorców wydarzenia rozgrywające się w środowisku akademickim, co i te, które pojawiają się w sferze kultury popularnej (Fragment Wstępu).