Wielkie Pomorze. Społeczności i narody

Jak wyglądała struktura społeczna Pomorza na przestrzeni wieków? Jak napisane zostały literackie reprezentacje żywiołów etnicznych w różnych tradycjach językowych? Czy istniała odrębna sztuka poszczególnych wspólnot społecznych Pomorza? Czy wyznawane wartości religijne rzutowały na dalsze wybory narodowe albo polityczne? Jakie elity istniały na Pomorzu i w jakim stopniu miały wpływ na pozostałych członków społeczności?
Na takie i inne pytania chcielibyśmy odpowiedzieć kolejnym – piątym już – tomem Wielkiego Pomorza. Poprzednie woluminy dotyczyły literatury i mitu, tożsamości i wielokulturowości, kultury i sztuki, wierzeń i religii. Tym razem hasłem organizującym wypowiedzi naszej pracy jest formuła Społeczności i narody, a więc staramy się przedstawić głównie pomorskie zjawiska kulturowe w przestrzeni tożsamościowo-socjologicznej. Dokonujemy naukowego namysłu dzięki kategoriom stosowanym przy opisie społeczności terytorialnych, grup zawodowych, narodowych, wyznaniowych czy wreszcie etnicznych i narodowych. Spośród zgromadzonych artykułów przebijają polski, niemiecki i kaszubski punkt widzenia, ale chociaż sygnalizacyjnie zadbaliśmy o to, aby pojawiły się spojrzenia interpretacyjne z innej perspektywy (tradycja żydowska).
W zasadniczym celu książka niniejsza ma ukazać w najważniejszych punktach skomplikowane relacje społeczno-etniczne Pomorza (w sensie terytorialnym istniejących w dzisiejszej polskiej i niemieckiej organizacji państwowej), dostrzegane głównie w zjawiskach literackich i historycznych.Mamy wszakże świadomość, że swoim namysłem dotykamy tylko południowego brzegu Bałtyku, nie wchodząc w zagadnienia, które są na wskroś pomorskie, lecz winny być rozpatrywane z punktu widzenia Rosji, Finlandii, Szwecji albo Danii, a więc brzegu wschodniego, północnego czy zachodniego (Ze Wstępu).